Προσπάθησε να θυμηθείς: Πότε ήταν η τελευταία φορά που δεν έκανες πραγματικά τίποτα;
Κι όταν λέω τίποτα, εννοώ τίποτα. Όχι κάτι λίγο, όχι κάτι που θα μου πεις πως δεν σε κουράζει, αλλά τίποτα. Που πραγματικά αφιέρωσες λίγο χρόνο στο να ξεκουραστείς, να χαλαρώσεις, να αδειάσεις το μυαλό σου απ’ όλα τα πρέπει που προσπαθείς να βάλεις σε μια τάξη. Αν μαντεύω σωστά, δε μπορείς καν να θυμηθείς πότε. Σ’ έναν κόσμο που τρέχει και μετρά την ανθρώπινη αξία με βάση το πόσα πετυχαίνεις και ολοκληρώνεις καθημερινά, το να σταματήσεις, έστω και μια στιγμή, μοιάζει αδύνατο, ανέφικτο…μοιάζει με ήττα.
Αν δε σταματήσεις, όμως, σύντομα θα συνειδητοποιήσεις ότι αυτή είναι η αληθινή ήττα για το σώμα και την ψυχή σου. «Βιολογικά μιλώντας, δεν είμαστε σχεδιασμένοι να βρισκόμαστε σε διαρκή δράση», λέει στο SELF η Bonnie Zucker, συγγραφέας του «A Perfectionist’s Guide to Not Being Perfect». «Η φύση μας δεν ταιριάζει με το να έχουμε έναν εναλλασσόμενο κύκλο πολλών ωρών εργασίας και λίγων ωρών ύπνου, χωρίς να μεσολαβεί τίποτε άλλο. Κάτι τέτοιο είναι πραγματικά αντίθετο με τις βιολογικές μας ανάγκες».
Η «αναγκαστική χαλάρωση» ακούγεται φράση οξύμωρη. Αλλά στην καθημερινότητά μας, έτσι όπως είναι διαμορφωμένη σήμερα, μερικές φορές χρειάζεται λίγη ώθηση για να χαλαρώσεις πραγματικά. Ακόμη κι αν νιώθεις ότι είναι δύσκολο να το καταφέρεις, είναι πολύ σημαντικό να μάθεις πώς να το κάνεις.
Χωρίς χαλάρωση, ούτε το σώμα, αλλά ούτε και ο εγκέφαλος λειτουργούν ομαλά, εξηγεί η δρ. Zucker.
«Το να επικεντρώνεσαι στο παρόν είναι το αντίδοτο στο άγχος. Είμαστε ανήσυχοι, όταν σκεφτόμαστε πράγματα που θα μπορούσαν να πάνε στραβά στο μέλλον. Το να ζούμε απλά το παρόν μας βοηθά να χαλαρώσουμε και να επικεντρωθούμε σε αυτό που είναι ακριβώς μπροστά μας», προτείνει η ειδικός.
Το να ζεις απλά τη στιγμή και να χαλαρώνεις είναι «δώρο», λέει η δρ. Zucker, προσθέτοντας ότι η χαλάρωση είναι βασικό μέρος της ανθρώπινης φύσης και παραθέτει συμβουλές που θα σε βοηθήσουν να «κατεβάσεις ταχύτητα».
1. Διώξε τις τύψεις
«Έχουμε συνηθίσει να είμαστε διαρκώς απασχολημένοι», επισημαίνει η κλινική ψυχολόγος, Adia Gooden, γι’ αυτό και η αδράνεια ή η χαλάρωση μας προξενούν μια αμηχανία. «Ζούμε σε μια κοινωνία που εκτιμά την παραγωγικότητα και, πολλές φορές, καθορίζει λανθασμένα την αξία ενός ανθρώπου».
«Μια νοοτροπία που προσανατολίζεται στα επιτεύγματα χαρακτηρίζει ως χάσιμο χρόνου το να μην κάνεις τίποτα», λέει η δρ. Zucker.
Η δρ. Neal-Barnett προτείνει να δοκιμάσεις να αμφισβητήσεις τις σκέψεις που σου προκαλούν ενοχή. Ρώτα τον εαυτό σου: «Τι θα γίνει αν δεν είμαι παραγωγικ@ όλο το 24ωρο;». Σε φοβίζει η γνώμη των άλλων; Ίσως ταυτίζεις την αξία σου με την παραγωγικότητά σου. Αυτή η άσκηση ανακαλύπτει αυτό που η δρ. Neal-Barnett αποκαλεί «βασικό φόβο». Μόλις προσγειωθείς στον πυρήνα του φόβου που τροφοδοτεί την ενοχή σου, θα μπορέσεις να τον αντιμετωπίσεις, αμφισβητώντας τον εσωτερικό σου μονόλογο με τη βοήθεια ενός θεραπευτή, μέσω πρακτικών αυτοστοχασμού, όπως ένα ημερολόγιο ή περνώντας χρόνο που απλώς δεν θα κάνεις τίποτα. Η αντιμετώπιση της ενοχής μπορεί τελικά να κάνει τη χαλάρωση πιο επανορθωτική και λιγότερο ενεργητική, λέει η δρ. Neal-Barnett.
2. Άσε χώρο στα δύσκολα συναισθήματα να εκφραστούν
Το άγχος, η θλίψη και η επαγγελματική εξουθένωση μπορεί να φουσκώσουν όταν προσπαθείς να χαλαρώσεις, σημειώνει η δρ. Gooden: «Μερικές φορές χρησιμοποιούμε την απασχολησιμότητα ως τρόπο για να αποφύγουμε πράγματα που πραγματικά πρέπει να αντιμετωπίσουμε». Μπορεί να σου φαίνεται πιο εύκολο να συνεχίσεις απλώς να είσαι σε κίνηση από το να σταματήσεις και να αντιμετωπίσεις τα δύσκολα συναισθήματα.
Όταν δεν χαλαρώνεις, χάνεις το πλήρες εύρος της συναισθηματικής εμπειρίας, λέει η δρ. Neal Barnett. Η χαρά τείνει να νοθεύεται από τον φόρτο υποχρεώσεων. Το ίδιο μπορεί να συμβαίνει και με συναισθήματα όπως η θλίψη και ο θυμός: Μπορεί να παραμερίζονται όταν δεν αφήνεις χώρο να εκδηλωθούν. Προσοχή, όμως, δεν χάνονται. Είναι εκεί και υποβόσκουν.
Η έκφραση ακόμη και των σκληρών συναισθημάτων αποτελεί σημαντικό μέρος όχι μόνο της επεξεργασίας των συναισθημάτων, αλλά και της χαλάρωσης, τονίζει η δρ. Zucker. Εάν αποσπάς διαρκώς την προσοχή σου από οτιδήποτε σε ενοχλεί, όχι μόνο δεν θα επιλύσεις το πρόβλημα, αλλά δεν θα χαλαρώσεις ποτέ ουσιαστικά.
3. Επαναπροσδιόρισε τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεις τον προσωπικό σου χρόνο
«Δίνοντας στον εαυτό σου λίγο χρόνο, μέσα στον οποίο απλά υπάρχεις, χωρίς να κάνεις απαραίτητα κάτι, είναι πιο πιθανό να πλησιάσεις τον άνθρωπο που θέλεις να είσαι, επειδή απουσιάζει το άγχος που προκύπτει από τον διαρκή αγώνα να αποδείξεις κάτι», λέει η δρ. Gooden. «Είμαστε οι καλύτερες εκδοχές του εαυτού μας όταν είμαστε ξεκούραστοι. Η επένδυση στον προσωπικό χρόνο θα σε βοηθήσει να είσαι το άτομο που πραγματικά θέλεις να είσαι».
Η συνειδητοποίηση ότι ο προσωπικός ελεύθερος χρόνος σου σου επιτρέπει να είσαι ο καλύτερος εαυτός σου θα σε βοηθήσει να τον επαναπροσδιορίσεις ως ουσιαστικό και όχι εγωιστικό και μη παραγωγικό.
4. Πρόσθεσε δομή στη χαλάρωσή σου
Δυσκολεύεσαι να καθίσεις απλώς σε έναν καναπέ και να κοιτάς τον τοίχο; Σε καταλαβαίνω. Μπορείς να δώσεις μορφή στη χαλάρωση σου, μέσω δραστηριοτήτων που την διασφαλίζουν. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι μικρές περίοδοι διαλογισμού αυξάνουν τη δημιουργικότητα, υποδηλώνοντας ότι ο εγκέφαλος σκέφτεται καλύτερα όταν είναι ήρεμος. Γενικά, οι ασκήσεις ενσυνειδητότητας μπορούν να διευκολύνουν την χαλάρωση. «Μια στάση γιόγκα ή ο διαλογισμός θα σε βοηθήσουν να νιώσεις ότι κάνεις κάτι, εξασφαλίζοντας παράλληλα ηρεμία μυαλού», λέει ο δρ. Zucker.
5. Κάνε κάτι -αν θέλεις- που απολαμβάνεις πραγματικά
Ξεκούραση δεν σημαίνει απαραιτήτως να μην κάνεις τίποτα, αλλά να παίρνεις ικανοποίηση από οτιδήποτε κάνεις. Ακούγεται απλό, αλλά δεν είναι. Την επόμενη φορά που θα έχεις ελεύθερο χρόνο, σκέψου τι θα σε έκανε να νιώσεις πραγματικά καλά. Όχι τι νομίζεις ότι πρέπει να κάνεις. Ό,τι κι αν επιλέξεις, προσπάθησε να εστιάσεις στη στιγμή και να την απολαύσεις.
«Απολαμβάνουμε τα πράγματα πολύ περισσότερο όταν κλείνουμε το διακόπτη του μυαλού και επικεντρωνόμαστε μόνο στο εδώ και τώρα. Η τελειομανία και η ανάγκη για παραγωγικότητα, που θολώνουν την ουσιαστική χαλάρωση, δεν έχουν καμιά θέση εδώ. Η ευεξία που θα νιώσεις θα σε βοηθήσει να μετατρέψεις αυτή την πρακτική σε τρόπο ζωής», καταλήγει η δρ. Gooden.
