Αναφορικά με το ολοκληρωμένο σχέδιο για το μεγάλο πρόβλημα της στάθμευσης στη Λάρισα, που παρουσίασε -επιτέλους- η δημοτική Αρχή, το ΤΕΕ/ΤΚΔΘ παραθέτει παρακάτω ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα, καθώς και εύλογους προβληματισμούς, στο πλαίσιο ενός εποικοδομητικού διαλόγου για την αντιμετώπιση ενός κρίσιμου ζητήματος που ταλανίζει την πόλη και τους πολίτες και το οποίο έχει αναδείξει πολλάκις το Τμήμα.
Από το 2020, ως Τεχνικό Επιμελητήριο, έχουμε επισημάνει το πρόβλημα που πλέον κάθε Λαρισαίος βιώνει. Ο λόγος βεβαίως για το πρόβλημα της στάθμευσης, το οποίο έχει χειροτερέψει πάρα πολύ λόγω του ΣΒΑΚ. Μέχρι πρόσφατα, δεν γνωρίζαμε ακόμα τον προγραμματισμό της δημοτικής Αρχής για την αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος, παρότι η ίδια η μελέτη του ΣΒΑΚ προβλέπει τη δημιουργία χώρων στάθμευσης περιμετρικά της περιοχής παρέμβασης (Ηρώων Πολυτεχνείου, κλπ). Είχαμε μόνο απλές αναφορές που εξέφραζαν «πρόθεση» δημιουργίας χώρων στάθμευσης, σε διάφορα σημεία, χωρίς ωστόσο να γνωρίζουμε ακριβώς πόσες θέσεις, πού και πότε θα δημιουργηθούν. Για τον λόγο αυτό, ήδη από τον Δεκέμβριο του 2020 είχαμε καταθέσει προτάσεις για τη δημιουργία 6.000 και πλέον θέσεων στάθμευσης, σε συγκεκριμένους χώρους και με συγκεκριμένο τρόπο, εκ των οποίων οι 2.500 θα μπορούσαν να είχαν δημιουργηθεί άμεσα, με σχετικά μικρό κόστος και να είναι δωρεάν για τους πολίτες. Επιτέλους όμως, παρουσιάστηκε προ ημερών το ολοκληρωμένο σχέδιο για την στάθμευση στη Λάρισα από τον Δήμαρχο Λαρισαίων.
Από τα όσα διαβάσαμε, το σχέδιο προβλέπει συνολικά 8.483 θέσεις στάθμευσης, όπως φαίνεται παρακάτω, στον πίνακα 1:
*Δεδομένου πως ο χώρος όπισθεν του ΚΤΕΛ θα μετατραπεί σε κτίριο parking, οι θέσεις του υπάρχοντος υπαίθριου χώρου θα μηδενιστούν.
Πίνακας 1
Θα πρέπει ωστόσο να αναρωτηθούμε ποιά είναι η πραγματική ανάγκη για θέσεις στάθμευσης; Πόσες χρειαζόμαστε;
Για να απαντήσουμε στο ερώτημα, θα πρέπει να δούμε αναλυτικά τη μελέτη του ΣΒΑΚ (α’ και β’ φάση), η οποία αναγνωρίζει έλλειμμα 3.600 θέσεων στάθμευσης στην οδό, τις ώρες αιχμής. Η ζήτηση -σύμφωνα με την ίδια μελέτη- είναι 11.800 θέσεις στην οδό.
Από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (Α΄ φάση κεφ.2.3.2, Στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ 2011) για την κατοχή ΙΧ, οι μόνιμοι κάτοικοι της περιοχής μελέτης κατέχουν 19.200 οχήματα, εκ των οποίων τα 9.400 σταθμεύουν στην οδό. Η μελέτη ΣΒΑΚ προβλέπει 5.000 θέσεις στάθμευσης για τους μόνιμους κατοίκους, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα έλλειμμα 4.400 θέσεων για τους μόνιμους κατοίκους.
Σύμφωνα πάλι με τα στοιχεία της μελέτης ΣΒΑΚ, κατά την πρωινή ώρα αιχμής καταγράφηκαν 11.800 σταθμεύσεις εκ των οποίων το 40% ήταν, παράνομες. Αν υποθέσουμε ότι αυτές αφορούν τόσο επισκέπτες όσο και κατοίκους και λαμβάνοντας υπόψη πως με την υλοποίηση των προτάσεων του ΣΒΑΚ οι θέσεις στάθμευσης στο κέντρο της πόλης μειώνονται, (προτείνεται η δημιουργία 5.000 θέσεων για μόνιμους κατοίκους, 700 θέσεων βραχυχρόνιας στάθμευσης και 900 θέσεων μακροχρόνιας στάθμευσης, σύνολο 6.600 θέσεις), προκύπτει έλλειμμα 5.200 θέσεων στάθμευσης, το οποίο δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί από τις 1.715 θέσεις στάθμευσης που ήδη υπάρχουν σε ιδιωτικούς- δημοτικούς, στεγασμένους και υπαίθριους χώρους στάθμευσης.
Για την κάλυψη του παραπάνω ελλείμματος απαιτείται η δημιουργία νέων χώρων στάθμευσης, όπως εξάλλου προτείνει και το ΣΒΑΚ, εκτός οδού στην περίμετρο της κεντρικής περιοχής, οι οποίοι θα είναι τουλάχιστον 3.485 θέσεωνστάθμευσης.
Ας δούμε λοιπόν στον παρακάτω πίνακα, τι προβλέπει το ΣΒΑΚ και τι προβλέπει το σχέδιο που ανακοινώθηκε σε σχέση πάντα με την καταγεγραμμένη ανάγκη σε θέσεις που έχει καταγράψει ο μελετητής.
Από τον παραπάνω πίνακα 2, καθίσταται κάτι περισσότερο από σαφές το έλλειμμα θέσεων στάθμευσης. Πιο συγκεκριμένα:
Η υπαρκτή ανάγκη είναι για 11.800 θέσεις στάθμευσης.
Όσον αφορά την μελέτη του ΣΒΑΚ:
- Σύμφωνα με την μελέτη του ΣΒΑΚ με τις θέσεις βραχυχρόνιας (700), βραχείας (900), μόνιμων κατοίκων (5.000) και των ιδιωτικών και δημοτικών στεγασμένων και υπαίθριων χώρων στάθμευσης (1.715), προβλέπονταισυνολικά 8.315 θέσεις. Άρα εφόσον εφαρμοζόταν η μελέτη του ΣΒΑΚ θα προέκυπτε ένα έλλειμμα 3.485 θέσεων.
- Επιπλέον, σύμφωνα με την μελέτη του ΤΕΕ, 9.400 αυτοκίνητα μόνιμων κατοίκων, σταθμεύουν σε οδό, ενώ στην πρόβλεψη τόσο του ΣΒΑΚ όσο και του σχεδίου του Δήμου γίνεται αναφορά σε 5.000 θέσεις μόνιμων κατοίκων. Σε αυτό το σημείο πρέπει να αναφερθεί πως εκτός του ότι δεν αρκούν αυτές οι θέσεις για τους μόνιμους κατοίκους, στο προτεινόμενο σχέδιο δεν υπάρχει αναφορά για την ακριβή τοποθεσία αυτών των θέσεων. Δεν πρέπει άραγε ο κάθε Λαρισαίος να είναι ενήμερος για το αν θα έχει χώρο να σταθμεύσει το αυτοκίνητό του και πού?
Όσον αφορά το προτεινόμενο σχέδιο:
- Χρειαζόμαστε 11.800 θέσεις στάθμευσηςεκ των οποίων οι 9.400 θα πρέπει να αφορούν τους μόνιμους κατοίκους. Στο προτεινόμενο σχέδιο δεν καλύπτεται η ανάγκη για τις θέσεις των μόνιμων κατοίκων, καθώς προβλέπονται μόλις 5.000 θέσεις μόνιμων κατοίκων.
- Το σχέδιο δεν ανταποκρίνεται επί της συνολικής ανάγκης για στάθμευση στην πόλη (11.800 θέσεις στάθμευσης), καθώς μετά την ολοκλήρωσή του θα έχουμε στην Λάρισα συνολικά 9.358 θέσεις στάθμευσης.Δηλαδή, ένα έλλειμμα 2.442 θέσεων.
Συμπερασματικά:
Πρώτον, χαιρετίζουμε το γεγονός πως έστω 10 χρόνια μετά τη μελέτη του ΣΒΑΚ, το 2014 -και βεβαίως εν μέσω προεκλογικής περιόδου- η Δημοτική Αρχή παρουσιάζει ένα σχέδιο για την αντιμετώπιση του μείζονος ζητήματος της στάθμευσης στην πόλη μας. Ένα πρόβλημα απολύτως υπαρκτό το οποίο θα ενταθεί δε τα επόμενα χρόνια, συνεπώς μόνο με ένα ολοκληρωμένο σχέδιο μπορεί να αντιμετωπιστεί. Ένα πρόβλημα δε, που το ΤΕΕ/ΤΚΔΘ αναδεικνύει εδώ και πάρα πολύ καιρό και που η Δημοτική Αρχή μέχρι τώρα είτε αγνοεί είτε μας λέει ενίοτε πως δεν υπάρχει.
Δεύτερον, χαιρετίζουμε το γεγονός της αξιοποίησης χώρων για μετατροπή τους σε δημοτικούς χώρους στάθμευσης. Εξάλλου, στην ίδια λογική είχαμε προτείνει ως ΤΕΕ/ΤΚΔΘ το IKA, τον όμορο χώρο στο Κοιμητήριο στη Φαρσάλων, καθώς και άλλους χώρους που οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δουν αναλυτικά εδώ.
Τρίτον, μας προκαλεί προβληματισμό ο αριθμός των 5.000 θέσεων στάθμευσης, καθώς από την μία δεν επαρκούν, από την άλλη δεν γνωρίζουμε την τοποθεσία τους και εάν υφίστανται.
Τέταρτον, μας προβληματίζει το γεγονός πως το εν λόγω σχέδιο δεν λύνει συνολικά το πρόβλημα της στάθμευσης στην πόλη, αλλά μόνο μέρους αυτού. Αν αναλογιστούμε δε, πως τα νούμερα έχουν προκύψει με δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ του 2011 και του μελετητή του ΣΒΑΚ(2015) και πως έχουν περάσει περισσότερα από δέκα έτη έκτοτε, διαφαίνεται πως η πραγματική ανάγκη ενδεχομένως να είναι ακόμη μεγαλύτερη σήμερα.
Πέμπτον, προβληματισμός επίσης προκαλείται αναπόφευκτα σε ό,τι αφορά στο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και την χρηματοδότηση όλων αυτών που προβλέπει το σχέδιο. Είναι άραγε πράγματι υλοποιήσιμα; Εάν ναι, ποιος είναι ορίζοντας υλοποίησης και ολοκλήρωσής τους;
Έκτον, προβληματισμό προκαλεί το ό,τι στο σχέδιο του Δήμου, δεν βλέπουμε πρόβλεψη για την αναβάθμιση των αστικών συγκοινωνιών, η οποία θα λειτουργήσει συμπληρωματικά με τους χώρους στάθμευσης. Μάλιστα, θα πρέπει να υπάρξει σαφής εξειδίκευση, με όρους κόστους - οφέλους, ιδίως για τη μεταφορά πολιτών και επισκεπτών από τα περιφερειακά πάρκινγκ προς το κέντρο και αντίστροφα.
Έβδομον, εκφράζουμε ένα αυτονόητο ερώτημα που απασχολεί πολλούς πολίτες μετά την ανακοίνωση του σχεδίου: Εφόσον το σχέδιο και τα όσα προβλέπει, είναι όντως υλοποιήσιμα, γιατί χρειάστηκαν δέκα χρόνια σχεδόν μόνο για την εκπόνηση και ανακοίνωση του σχεδίου; Και τι θα γίνει αν δεν γίνουν τελικά αυτά τα έργα; Οι αμφιβολίες αυτές θα πρέπει να εκληφθούν ως εύλογες, καθώς αντίστοιχες ανακοινώσεις για θέσεις στάθμευσης έχουν ακούσει οι Λαρισαίοι από τη σημερινή δημοτική Αρχή και παλιότερα, χωρίς όμως να έχει υλοποιηθεί ούτε ένα έργο μέχρι σήμερα.
Συνοψίζοντας, με ειλικρινή διάθεση εποικοδομητικού διαλόγου, υπερτονίζεται ότι είναι ιδιαίτερα θετικό το γεγονός πως ο Δήμος παρουσίασε ένα σχέδιο για το ζήτημα της στάθμευσης, γιατί η αλήθεια είναι πως χρειαζόμαστε πολλές -πάρα πολλές- θέσεις στάθμευσης και μάλιστα τις χρειαζόμαστε «χθες»! Οφείλουμε ωστός να εκφράσουμε τους εύλογους προβληματισμούς μας όπως παρατέθηκαν παραπάνω, αλλά και την διατήρηση της αμφιβολίας για το (α) αν τα όσα προβλέπει το σχέδιο αρκούν για να δοθεί οριστική λύση στο πρόβλημα και (β) αν το σχέδιο είναι υλοποιήσιμο πράγματι και ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής του.
Σημειώνεται δε, ότι το ΤΕΕ/ΤΚΔΘ είναι στη διάθεση της δημοτικής Αρχής, προκειμένου να συμβάλλουμε στην σύνταξη ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για την ουσιαστική αντιμετώπιση του ζητήματος της στάθμευσης, με σύγχρονους και ρεαλιστικούς όρους. Ενός σχεδίου με ανάλυση κόστους - οφέλους, και μακρόπνοο σχεδιασμό που θα λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές σημερινές, αλλά και μελλοντικές ανάγκες στάθμευσης στην πόλη μας.
Με αφορμή την παρουσίαση του σχεδίου του Δήμου Λαρισαίων για το ζήτημα της στάθμευσης, ο Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Τμήματος Κεντρικής και Δυτικής Θεσσαλίας του ΤΕΕ, κ. Νίκος Παπαγεωργίου, σημείωσε τα εξής: «Επιτέλους, αν και με μεγάλη καθυστέρηση, η δημοτική Αρχή αποφάσισε να κάνει κάτι για την απελπιστική κατάσταση του ζητήματος της στάθμευσης στην πόλη μας. Ως ΤΕΕ/ΤΚΔΘ, θεωρούμε σαφή υποχρέωση της επόμενης δημοτικής Αρχής, που θα προκύψει από τις αυτοδιοικητικές εκλογές του Οκτωβρίου, την κατάθεση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου, με τις απαραίτητες τροποποιήσεις ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες στάθμευσης στην πόλη της Λάρισας με ορίζοντα 30ετίας, καθώς και ένα σαφές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και -βεβαίως- τις πηγές χρηματοδότησης των έργων που θα προβλέπει το σχέδιο.
Με λίγα λόγια, θεωρούμε πως η πρωτοβουλία του σχεδίου είναι στη σωστή κατεύθυνση, όμως χρήζει περαιτέρω βελτιώσεων, αποσαφηνίσεων και εξειδίκευσης.»
