«Έξι μήνες μετά τις πλημμύρες στην Θεσσαλία, ο τρόπος διαχείρισης του Υπουργείου έχει αφήσει τους πληγέντες και χωρίς αποζημιώσεις και χωρίς ενημέρωση» τονίζει ο τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και βουλευτής Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία κ. Βασίλης Κόκκαλης, σε ερώτησή του προς τον αρμόδιο υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας κ. Βασίλη Κικίλια.
Αναλυτικά η ερώτηση του κ. Κόκκαλη που συνυπογράφουν ακόμη 19 βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης: «Ήδη έχει παρέλθει χρονικό διάστημα άνω των 6 μηνών, από την επέλαση της κακοκαιρίας «Daniel», που είχε ανυπολόγιστες επιπτώσεις στα νοικοκυριά, στην οικονομία, στο περιβάλλον, στις υποδομές, στις επιχειρήσεις. Από την πρώτη στιγμή, είχε καταστεί σαφές, ότι απαιτείται ένας μακρόπνοος σχεδιασμός για την ανασυγκρότηση, την αναγέννηση και την επαναφορά της οικονομικής και κοινωνικής ζωής των Θεσσαλών, γεγονός για το οποίο τα κυβερνητικά στελέχη, αλλά πρωτίστως ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, είχαν σπεύσει να παράσχουν διαβεβαιώσεις.
Εντούτοις, μισό χρόνο μετά, η ίδια η πραγματικότητα, που βιώνουν οι πλημμυροπαθείς κάτοικοι των πληγεισών περιοχών και η ίδια η ζοφερή εικόνα των περιοχών, διαψεύδει τις “αρχικές προθέσεις” της Κυβέρνησης, και αποδεικνύει ότι επρόκειτο μόνο για ανέξοδες υποσχέσεις. Διότι, όχι μόνο δεν υπάρχει σχεδιασμός για την επόμενη ημέρα, σε επίπεδο ανασύστασης των κατεστραμμένων αγροτικών εκτάσεων, αποκατάστασης του οδικού δικτύου, της αγροτικής οδοποιίας και ανόρθωσης των επιχειρήσεων, αλλά δυστυχώς ακόμη εκκρεμούν τα ζητήματα που θεωρητικά είναι τρέχοντα και τα ανεπίδεκτα αναβολής κι ενώ έχρηζαν αμεσότατης αντιμετώπισης, καθώς αφορούν στις τρέχουσες βιοτικές ανάγκες των πολιτών που επλήγησαν, εντούτοις, ούτε καν αυτά δεν έχουν ρυθμιστεί με τρόπο δίκαιο, καθολικό και ουσιαστικό.
Α’ Κατηγορία Νοικοκυριά
Χορήγηση εφάπαξ έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης για την αντιμετώπιση των πρώτων βιοτικών αναγκών
Σύμφωνα με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο, προβλέπεται η χορήγηση άμεσων οικονομικών ενισχύσεων, οι οποίες είναι αμιγώς κοινωνικού χαρακτήρα και αποσκοπούν αποκλειστικά στην κάλυψη των στοιχειωδών βασικών βιοτικών αναγκών, στην παροχή βοήθειας και στην υποστήριξη των πληγέντων, προκειμένου να ανακάμψουν κατά το συντομότερο δυνατό. Στα πλαίσια αυτά προβλέπεται οικονομική ενίσχυση 600 ευρώ σε κάθε νοικοκυριό για την κάλυψη των πρώτων αναγκών του, καθώς και οικονομική ενίσχυση ποσού μέχρι 6.000 ευρώ ανά νοικοκυριό, για την επισκευή (απλές επισκευαστικές εργασίες) ή την αντικατάσταση οικοσκευής της κύριας πληγείσας οικίας, ενώ η εν λόγω ενίσχυση περιορίζεται στο 50% για τις περιπτώσεις δευτερεύουσας κατοικίας.
ΟΜΩΣ, έξι (6) μήνες μετά και παρά τον κοινωνικό χαρακτήρα των ενισχύσεων αυτών, εντούτοις, υπάρχουν πλημμυροπαθείς σε πληγείσες περιοχές, οι οποίοι ακόμη δεν έχουν λάβει την χορήγηση του επιδόματος των 6.600 ευρώ. Και όχι μόνο δεν έχουν πραγματοποιηθεί όλες οι πληρωμές σε άμεσο χρόνο από την επέλευση των ζημιών, εμφανίζοντας καθυστέρηση αδικαιολόγητη, αλλά επιπλέον, η Κυβέρνηση άφησε εκτεθειμένους τους πολίτες και τους ανάγκασε να καλύψουν εξ ιδίων το δυσβάσταχτο κόστος για επισκευαστικές εργασίες και αγορά οικοσυσκευής. Πέραν τούτου, οι πληγέντες δεν έχουν λάβει καμία ενημέρωση για το εάν είναι δικαιούχοι, την αιτία που δεν έχουν πληρωθεί και το χρόνο που προβλέπεται η πίστωση των ποσών, ώστε να προβούν στον αναγκαίο προγραμματισμό τους.
Εξάλλου, τα εκδοθέντα δελτία τύπου από το Υπουργείο, ομολογούν ότι το Υπουργείο προβαίνει σε αποσπασματικές πληρωμές πρώτης αρωγής προς αόριστο αριθμό φυσικών προσώπων, χωρίς να εξειδικεύονται οι περιοχές, χωρίς να υπάρχει ενημέρωση περί ιεράρχησης των αναγκών ανά πληγείσα περιοχή, χωρίς να υπάρχει ένα σαφές χρονοδιάγραμμα ανά φυσικό πρόσωπο και χωρίς να υπάρχει άμεση γραμμή εξυπηρέτησης των πολιτών, ώστε να είναι εφικτό καθένας να έχει την δυνατότητα άμεσης ενημέρωσης για την πορεία του αιτήματός του. Ενδεικτικά αναφέρω, το τελευταίο δελτίο τύπου της 27ης-12-2023, που ανακοινώνεται ότι καταβλήθηκαν 254.570 ευρώ σε 70 φυσικά πρόσωπα για την αντιμετώπιση πρώτων βιοτικών αναγκών και απλών επισκευαστικών εργασιών ή/και την αντικατάσταση οικοσκευής σε περιοχές που επλήγησαν από τις πλημμύρες του Σεπτεμβρίου.
Επειδή, το γεγονός ότι ακόμη πραγματοποιούνται καταβολές - πιστώσεις των επιδομάτων πρώτης ενίσχυσης, καταδεικνύει ότι η Κυβέρνηση δεν κατάφερε να ανταποκριθεί στον κοινωνικό , άμεσο και ταχύ χαρακτήρα της αρωγής πρώτης ενίσχυσης, που έμεινε πρώτη ενίσχυση μόνο κατ όνομα, διότι επί 6 μήνες οι πληγέντες σε πολλές πλημμυροπαθείς περιοχές, κατέβαλαν εξ ιδίων την δαπάνη για να καταστήσουν λειτουργικά τα σπίτια τους, να κάνουν καθαρισμούς των χώρων, εσωτερικών και εξωτερικών, να αγοράσουν νέες οικοσυσκευές κλπ.
Επειδή, το Υπουργείο δεν έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα σαφές λειτουργικό και ευέλικτο μηχανισμό ενημέρωσης των πολιτών - πληγέντων, αναφορικά με την εξέλιξη του εκάστοτε αιτήματος, αφήνοντας τους πληγέντες να αναμένουν, εάν και εφόσον θα λάβουν την ενίσχυση πρώτης αρωγής, σε ποιο ύψος και πότε.
Β. ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΓΙΑ ΧΩΡΟΥΣ ΥΠΟΓΕΙΩΝ - ΛΕΒΗΤΟΣΤΑΣΙΑ - ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥΣ & ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ
Σύμφωνα με το ίδιο νομοθετικό πλαίσιο η ενίσχυση για το ποσό των 6.600 ευρώ, αφορά δικαιούχους οι οποίοι α) έχουν κύρια ή δευτερεύουσα κατοικία στις περιοχές που έχουν πληγεί από τις πλημμύρες, β) έχουν υποστεί υλικές ζημιές που προκλήθηκαν από τις πλημμύρες, γ) έχουν πλήρη κυριότητα ή επικαρπία ή είναι μισθωτές ή τους έχει παραχωρηθεί δωρεάν η κατοικία η οποία επλήγη από τις πλημμύρες , και οι οποίοι, θα λάβουν το ποσό των εξακοσίων (600) ευρώ, ανά κατοικία, για την αντιμετώπιση πρώτων βιοτικών αναγκών και στο ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ, ανά κατοικία, για την αντικατάσταση οικοσκευής, ανερχόμενες συνολικά στο ποσό των έξι χιλιάδων εξακοσίων (6.600) ευρώ.
Όμως, με το εφαρμοστέο νομοθετικό πλαίσιο, “Οι εκτιμήσεις των ζημιών σε οικοσκευή αναφέρονται μόνο στο κτίριο, που καλύπτει ανάγκες διαβίωσης και δεν συμπεριλαμβάνονται ανεξάρτητα κτίσματα, δηλαδή βοηθητικοί χώροι, υπόγεια, αποθήκες, κοινόχρηστοι χώροι, λεβητοστάσια κ.λπ., ενώ αναφέρονται στο σύνολο της οικοσκευής (όπως εξοπλισμός κουζίνας, χώρων υγιεινής, επίπλωση, ιματισμός).
Ήδη όμως, από το πρώτο διάστημα μετά τα πλημμυρικά φαινόμενα, η επαφή μας με τις πληγείσες περιοχές και τους κατοίκους αυτών, οδήγησε στην διαπίστωση ότι, η συντριπτική πλειοψηφία των ζημιών εξαιτίας των πλημμυρών εντοπιζόταν στους βοηθητικούς χώρους, στα υπόγεια, στις αποθήκες, στους κοινόχρηστους χώρους, στα λεβητοστάσια, δηλαδή σε χώρους που συνιστούν μια ενιαία οικία με τους χώρους κύριας διαβίωσης και που εξυπηρετούν τις ανάγκες διαβίωσης των ιδιοκτητών κατά ισότιμο τρόπο με τον κυρίως χώρο διαβίωσης. Διαπιστώθηκε ότι οι προκληθείσες ζημίες στους χώρους αυτούς, ήταν πολύ μεγάλης έντασης και συνδεόταν άμεσα με την διαβίωση των πολιτών, όπως οι εγκαταστάσεις θέρμανσης στα λεβητοστάσια. Οι εργασίες αποκατάστασης αυτών, οι επισκευαστικές εργασίες, ο καθαρισμός των χώρων, η απομάκρυνση κατεστραμμένων υλικών, η αντικατάσταση συστήματος θέρμανσης, επιβάρυναν τους ίδιους τους ιδιοκτήτες, χωρίς όμως να λάβουν την αποζημίωση της πρώτης αρωγής, το ύψος της οποίας αντικειμενικά δεν αρκούσε καν για την αποκατάσταση όλων αυτών των ζημιών.
Επί παραδείγματι, στις εργατικές κατοικίες της Γιάννουλης Λάρισας, εκτός από το σύνολο των ισογείων, που καταστράφηκαν ολοσχερώς, υπέστησαν ζημίες όλοι οι κοινόχρηστοι χώροι των οικοδομών, οι ανελκυστήρες, οι αποθήκες και τα λεβητοστάσια, που ανήκουν σε ιδιοκτήτες άλλων ορόφων, πλην του ισογείου, άρα δεν είναι δικαιούχοι της οικονομικής ενίσχυσης.
Ζητήσαμε ήδη από μηνών, την τροποποίηση της επίμαχης διάταξης και την ειδική νομοθετική πρόβλεψη, ώστε η πρώτη αρωγή ποσού 6.600 ευρώ να καταβάλλεται, λόγω του κοινωνικού χαρακτήρα και του σκοπού που εξυπηρετεί για την άμεση αντιμετώπιση βιοτικών αναγκών, τόσο όταν οι ζημίες αφορούν στους κυρίως χώρους διαβίωσης, όσο κατά τρόπο όμοιο και όταν αφορά αποκατάσταση των ζημιών σε βοηθητικούς χώρους.
Δυστυχώς, ουδεμία πρόβλεψη υπήρξε και πλέον το σύνολο των οικιών των πλημμυροπαθών περιοχών δεν είναι δικαιούχοι των ανωτέρω ποσών των 6.600 ευρώ, παρά το γεγονός ότι οι βοηθητικοί χώροι, τα υπόγεια, οι αποθήκες και τα λεβητοστάσια, είχαν εντός αυτών αντικείμενα οικιακής χρήσης τα οποία εξυπηρετούν βασικές ανάγκες διαβίωσης, αφορούσαν στην παροχή θέρμανσης, κατεστράφησαν και έπρεπε να αποζημιωθούν. Επίσης, εξαιτίας της έλλειψης ειδικής πρόβλεψης οι πλημμυροπαθείς εξ ιδίων κατέβαλλαν μεγάλα χρηματικά ποσά, ώστε να προβούν στις αναγκαίες εργασίες αποκατάστασης των κήπων και των αύλειων χώρων, για την άντληση των νερών και την απομάκρυνση της λάσπης και φερτών υλικών, για τον καθαρισμό των κοινόχρηστων χώρων κλπ.
Επειδή, συνιστά άνιση μεταχείριση η διαφορετική αντιμετώπιση από το νόμο των εξωτερικών και κοινόχρηστων χώρων, σε σχέση με την κύρια κατοικία, και λόγω αυτής συνιστά άνιση μεταχείριση η μη παροχή της αναφερόμενης οικονομικής ενίσχυσης και στις δύο περιπτώσεις, καθώς οι κοινόχρηστοι, αποθηκευτικοί, υπόγειοι κλπ εξυπηρετούν το ακίνητο και συνδέονται άρρηκτα με το χώρο της κύριας διαβίωσης.
Επειδή, το Υπουργείο πρέπει να εξετάσει σε νέα βάση το ζήτημα των αποζημιώσεων αυτών, με βάση τα αριθμητικά δεδομένα και τα στοιχεία της ΓΕΝΙΚΗΣ Δ/ΝΣΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ (Γ.Δ.Α.Ε.Φ.Κ.), καθώς διαπιστώνεται ότι ο αριθμός των πληγέντων κατοικιών, που δεν υπέστησαν ζημία οι κύριοι χώροι διαβίωσης αλλά διαπιστώθηκαν ζημίες και καταστροφές σε κοινόχρηστους χώρους οικοδομών, αποθηκευτικούς, υπόγειους και αύλειους χώρους, είναι εξαιρετικά μεγάλος και ως εκ τούτου χρήζει ειδικής πρόβλεψης, αφού έχουν μείνει ακάλυπτοι από την Πολιτεία.
Κατόπιν τούτου
Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:
- Ποιος είναι ο συνολικός αριθμός των αιτήσεων, που έχουν υποβληθεί στην ηλεκτρονική πλατφόρμα μέχρι την 12η Ιανουαρίου 2024, και αφορούν στις πλημμυροπαθείς περιοχές της ΠΕ Λάρισας και ποιος είναι ο αριθμός επί αυτών, που έχει πιστωθεί η ενίσχυση των 6.600 ευρώ και ο αριθμός επί των αιτήσεων που δικαιούνται, αλλά δεν έχουν λάβει αποζημίωση; Ποιο είναι το χρονικός ορίζοντας πληρωμής όλων των ενισχύσεων της εν λόγω κατηγορίας στην ΠΕ Λάρισας;
- Με ποια μέσα έχετε εξασφαλίσει την άμεση ενημέρωση των πληγέντων για την εξέλιξη του αιτήματος τους και για το χρόνο ικανοποίησής του;
- Ποιος είναι ο αριθμός, σύμφωνα με τα στοιχεία της αυτοψίας από την Γ.Δ.Α.Ε.Φ.Κ., των πληγώνει κατοικιών, που δεν υπέστησαν ζημία οι κύριοι χώροι διαβίωσης, αλλά διαπιστώθηκαν ζημίες σε κοινόχρηστους χώρους οικοδομών, αποθηκευτικούς, υπόγειους και αύλειους χώρους και με ποια διαδικασία αποζημιώνονται οι εν λόγω ζημίες;»
