Ιερά Μητρόπολη Λάρισας: Οδηγίες για την λειτουργία των ναών

Μετά τήν κατάταξη τῆς Περιφερειακῆς Ἑνότητας Λάρισας στό ἐπίπεδο ἐπικινδυνότητας 4 (κόκκινο), καί μέ ἐμφανῆ τόν κίνδυνο ἀνεξέλεγκτης μετάδοσης τῆς ἀσθένειας, ἡ Ἱερά Μητρόπολη Λαρίσης καί Τυρνάβου συμμετέχοντας στόν κοινόν ἀγώνα τῆς τοπικῆς μας κοινωνίας καί τῶν Ἀρχῶν της κατά τῆς πανδημίας καί ὑπερ τῆς προστασίας τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς, κατόπιν σύσκεψης τῶν Ἀρχιερατικῶν Ἐπιτρόπων τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ὑπό τήν προεδρία τοῦ Σεβασμιωτάτου, ἡ ὁποία πραγματοποιήθηκε στό Ἐπισκοπεῖο τῆς Λάρισας τήν 29.10.2020 μέ λήψη ὅλων τῶν θεσπισμένων μέτρων ἀσφαλείας, ἐξέτασε τόν τρόπο ὑλοποίησης τῶν μέτρων τά ὁποῖα ἀφοροῦν στούς Ἱερούς Ναούς καί τά ὁποῖα ἔχει θεσπίσει, κατόπιν προτάσεων τῶν ἐπαϊόντων, ἡ Ἑλληνική Πολιτεία.

Πρώτιστος στόχος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ὅπως ἀποφασίστηκε στή σύσκεψη, εἶναι ἡ ἀποτροπή τοῦ κλεισίματος τῶν Ἱερῶν Ναῶν, ἀκριβῶς ἐπειδή εἶναι χῶροι Πίστης, παρηγοριᾶς καί ἐλπίδας, ὅπου ὑπερνικᾶται ὁ φόβος καί ἀντλοῦνται ψυχικές δυνάμεις γιά τόν καθημερινό ἀγῶνα. Ἡ Ἱερά Μητρόπολη θά ἀγωνιστεῖ μέ ὅλες της τίς δυνάμεις νά παραμείνουν οἱ Ναοί ἀνοικτοί καί ἀσφαλεῖς γιά ὅλους τούς Χριστιανούς μας. Πρός τοῦτο καλεῖ ὅλους ὅσοι προσέρχονται στούς Ἱερούς Ναούς νά συμμορφώνονται πλήρως μέ τά ἰσχύοντα μέτρα ἀσφαλείας, τά ὁποῖα προβλέπονται ἀπό τήν ὑπ᾽ ἀριθ. Δ1α/Γ.Π.οικ.64450 (Φ.Ε.Κ. 4484/11.10.2020, τ. Β´) Κοινή Ὑπουργική Ἀπόφαση καί ἐξειδικεύονται ἀπό τήν ὑπ᾽ ἀριθ. 3027 (ἀρ. πρωτ. 4747/ 1957/14.10.2020) Ἐγκύκλιο τῆς Ἱερας Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί εἶναι τά ἑξῆς γιά τό ἐπιδημιολογικό ἐπίπεδο 4 (πολύ ὑψηλό):

α. Σέ κάθε Ἱερό Ναό μποροῦν νά παρευρίσκονται συγχρόνως ἐννέα (9) συνολικῶς πιστοί μέ ἐλάχιστη ἀπόσταση ἑνός καί ἡμίσεος (1,5) μέτρου μεταξύ τους. Ἐπειδή οἱ Ἐνορίες τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως εἶναι πολυπληθεῖς, δέν θά ἐπιτρέπεται σέ κανέναν πιστό ἠ διαρκής παραμονή του μέσα στόν Ἱερό Ναό, ἀλλά θά ρυθμίζεται ἡ εἴσοδος, ἡ προσκύνηση τῶν Ἱερῶν Εἰκόνων, τό ἄναμμα τοῦ κεριοῦ καί ἡ ἔξοδός του μέ τάξη, ὥστε νά εἰσέλθουν ὅλοι κατά τήν διάρκεια τέλεσης τῆς Θείας Λειτουργίας, καί νά λάβουν τήν Εὐλογία, τόν Ἁγιασμό καί τήν Χάρη. Ζητοῦμε ἐκ προοιμίου συγγνώμη γιά τό ὅτι δέν θά μπορεῖ κανείς νά παραμείνει ἕως τέλους τῆς Ἀκολουθίας στόν Ἱερό Ναό, ἀλλά λόγοι δικαιοσύνης ἐπιβάλλουν αὐτό τό μέτρο. Προσοχή στήν μεταξύ μας ἑνότητα καί τήν εὐπρέπεια πού πρέπει νά χαρακτηρίζει τίς μεταξύ μας σχέσεις.

β. Κατά τή διάρκεια τῆς παραμονῆς τους στόν Ἱερό Ναό οἱ πιστοί, μέ προσωπική τους εὐθύνη καί μέριμνα, ὑποχρεοῦνται νά φέρουν μάσκα (ὑφασμάτινη ἤ μιᾶς χρήσης).

γ. Κατά τήν προσέλευση στήν Θεία Μετάληψη ἀπαιτεῖται νά τηροῦνται μέ ἀκρίβεια οἱ προβλεπόμενες ἀποστάσεις μεταξύ τῶν πιστῶν. Τό ἴδιο ἰσχύει καί κατά τήν διανομή τοῦ ἀντιδώρου, τοῦ ἄρτου, τῶν κολλύβων καί ἄλλων εὐλογιῶν. Οἱ Ἐπίτροποι τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ μεριμνοῦν γιά τήν προσέλευση στά ἀνωτέρω τῶν πιστῶν, ὥστε νά μήν ὑπερβοῦν τούς ἐννέα (9), ἐποπτεύουν τήν τήρηση τῶν ἀποστάσεων καί παρακαλοῦν τούς πιστούς μέ εὐγένεια, νά μήν χρονοτριβοῦν ἐντός τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ, ἰδίως ὅταν περιμένουν ἄλλοι ἐκτός αὐτοῦ.

δ. Γιά τήν ἐξυπηρέτηση τῶν πιστῶν κρίνεται ἀναγκαῖο νά ἀναρτηθοῦν στούς πίνακες ἀνακοινώσεων τῶν Ἱερῶν Ναῶν καί στίς ὑφιστάμενες ἱστοσελίδες τους: α) τό ὡράριο τέλεσης τῶν Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν, β) τό ὡράριο κατά τό ὁποῖο ὁ Ἱερός Ναός θά παραμένει ἀνοικτός καί γ) ὁ συνολικός ἀριθμός τῶν πιστῶν, οἱ ὁποῖοι μποροῦν νά παρευρίσκονται ταὐτοχρόνως μέσα, κατά τίς ἰσχύουσες ὑγιειονομικές ὑποδείξεις.

ε. Προτρέπουμε τούς Χριστιανούς μας νά ἀξιοποιήσουν τήν μεγάλη εὐκαιρία τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ραδιοφώνου, τόσο ὡς πρός τό πνευματικό του πρόγραμμα, ὅσο καί ὡς πρός τήν ἀναμετάδοση τῶν Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν. Μποροῦν κάλλιστα νά παρακολουθοῦν τήν Θεία Λειτουργία τόσο αὐτήν πού ἀναμεταδίδει ὁ Ραδιοφωνικός μας Σταθμός, ὅσο καί ἀπό τήν ἰστοσελίδα τῆς Ἱερᾶς μας Μητροπόλεως τίς ἀναμεταδόσεις τῶν Ἐνοριακῶν μας Ναῶν, ὅπου ἔχουμε τοποθετήσει ἀντίστοιχη δυνατότητα. Ὅταν βλέπουν δέ ὅτι ἡ Ἀκολουθία πλησιάzει πρός τό τέλος, μποροῦν νά μεταβαίνουν στόν Ἱερό Ναό γιά νά κοινωνήσουν, νά λάβουν τήν εὐλογία τοῦ ἀντιδώρου ἤ ἁπλῶς νά προσκυνήσουν τίς Ἅγιες Εἰκόνες, συμμορφούμενοι μέ τίς ὑποδείξεις τῶν ὑπεθύνων.

στ. Οἱ ἁρμόδιοι Ἐπίτροποι, οἱ ὁποῖοι θά ἐλέγχουν τήν εἴσοδο καί τήν ἔξοδο τοῦ κάθε Ἱεροῦ Ναοῦ, θά φέρουν ὑποχρεωτικά τά προβλεπόμενα ἀπό τόν νόμο μέτρα προστασίας (ὑφασμάτινη προσωπίδα, γάντια κ.λπ.). Ἐφόσον παρέχεται ἡ δυνατότητα, προτείνεται ἡ χρήση διαφορετικῶν θυρῶν τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ γιά τήν ἀσφαλέστερη εἴσοδο καί ἔξοδο τῶν πιστῶν. Ἐπιπροσθέτως, ἀπαιτεῖται ἡ τοποθέτηση εἰδικῶν δοχείων ἀπορριμάτων στίς ἐξόδους τῶν Ἱερῶν Ναῶν γιά τήν ἄμεση ἀπόρριψη τοῦ χρησιμοποιηθέντος ἐξοπλισμοῦ ὑγιεινῆς.

ζ. Σέ περίπτωση κατά τήν ὁποία ὁ ἀριθμός ὅσων προσέρχονται στόν Ἱερό Ναό ὑπερβαίνει τόν ἐπιτρεπόμενο, οἱ ἐπιπλέον μποροῦν νά παραμείνουν στόν προαύλιο χῶρο, προσευχόμενοι καί σέ ἀπόσταση ἑνός καί ἡμίσεος (1,5) μέτρου τουλάχιστον μεταξύ τους. Σέ αὐτήν τήν περίπτωση, ἐπιτρέπεται ἡ λειτουργία τῶν ἐξωτερικῶν μεγαφώνων τῶν Ἱερῶν Ναῶν, κατά τίς ὧρες πού ἐπιτρέπει ὁ νόμος καί στό προβλεπόμενο ἐπίπεδο ἐκπομπῆς ἤχου. 

η. Ὅπου ὑπηρετοῦν περισσότεροι Ἐφημέριοι, συνιστᾶται ἡ τέλεση περισσότερων Θείων Λειτουργιῶν κατά τήν ἴδια ἡμέρα, κατά τήν ἐκκλησιαστική συνήθεια καί πρακτική, τόσο κατά τήν Κυριακή, ὅσο καί κατά τίς μεγάλες Ἑορτές. Οἱ Ἀγρυπνίες δέν εἶναι δυνατόν νά πραγματοποιηθοῦν λόγω ἀπαγόρευσης κυκλοφορίας.

θ. Θεωρεῖται ἀναγκαία ἡ μέριμνα γιά τήν τοποθέτηση ἀντισηπτικῶν/ἀπολυμαντικῶν στίς εἰσόδους τῶν Ἱερῶν Ναῶν, γιά τήν ὑποχρεωτική γιά ὅλους ὅσους εἰσέρχονται στόν Ἱερό Ναό ἀπολύμανση τῶν χεριῶν, ὅπως καί ἡ τοποθέτηση σέ ἐμφανές σημεῖο τοῦ προβλεπόμενου ἀναγκαίου ἐξοπλισμοῦ ὑγιεινῆς.

ι. Ὁ φυσικός ἐξαερισμός τῶν Ἱερῶν Ναῶν, ὅσο παραμένουν ἀνοικτοί, εἶναι ὑποχρεωτικός. Σέ περίπτωση χρήσης τεχνητοῦ κλιματισμοῦ, ἐνδείκνυται ἡ ἄμεση μέριμνα γιά τόν καθαρισμό τῶν φίλτρων του, καθώς καί ἡ ἐξασφάλιση ταὐτοχρόνου φυσικοῦ ἐξαερισμοῦ τοῦ Ἱεροῦ Χώρου ἀπό τίς θύρες καί τά παράθυρά του, κατά τήν διάρκεια τῆς λειτουργίας του.

ια. Καθίσταται ἀδήριτη καί ἀπόλυτη ἡ ἀνάγκη γιά συχνή καί σχολαστική καθαριότητα, ὡς καί γιά τήν τακτική ἀπολύμανση μέ ἀντισηπτικό διάλυμα τῶν σημείων καί τῶν ἐπιφανειῶν τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ στίς ὁποῖες παρατηρεῖται συχνή πρόσβαση τῶν πιστῶν.

ιβ. Ὅσοι ἀπό τούς Χριστιανούς μας ἀνήκουν σέ ὑγιειονομικῶς εὐπαθεῖς ὁμάδες (ἡλικιωμένοι, ἀσθενεῖς πάσχοντες ἀπό ἀναπνευστικά προβλήματα ἤ σακχαρώδη διαβήτη ἤ καρδιαγγειακά νοσήματα, ἀνοσοκατεσταλμένοι) παρακαλοῦνται νά ἀποφεύγουν τήν ἔξοδο ἀπό τό σπίτι τους, γιά τήν προστασία τῆς ὑγιείας τους. Ἐάν ἐπιθυμοῦν τήν κατ’ οἶκον ἐξυπηρέτηση τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἀναγκῶν τους καί κυρίως τήν Θεία Μετάληψη τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων, εἶναι ἐπιβεβλημένο οἱ Ἱερεῖς νά ἐπιτελοῦν τό ἀδιάπτωτο ποιμαντικό τους καθῆκον.

ιγ. Δέν ἐπιτρέπεται ἡ τέλεση λιτανειῶν.

ιδ. Ὅσον ἀφορᾶ στήν τέλεση τῶν Ἱερῶν Μυστηρίων τοῦ Γάμου καί τῆς Βάπτισης, ὅπου δέν εἶναι δυνατή ἡ ἀναβολή τους, τελοῦνται ἀπό ἕναν Ἱερέα, ἕναν ψάλτη καί τήν παρουσία πολύ στενῶν συγγενῶν ἕως ἐννέα (9) προσώπων, συμπεριλαμβανομένων τῶν μελλονύμφων καί τοῦ κουμπάρου, ἤ τῶν γονέων καί τοῦ ἀναδόχου τοῦ βαπτιζομένου. Ὡς πρός τούς στολισμούς τῶν Ἱερῶν Ναῶν, θεωρεῖται ἀπαραίτητη ἡ προτίμηση τῆς λιτότητας καί τῆς ἁπλότητας.

ιε. Ὅσον ἀφορᾶ στήν τέλεση τῶν Ἐξοδίων Ἀκολουθιῶν καί τῶν Ἱερῶν Μνημοσύνων, τελοῦνται ἀπό ἕναν Ἱερέα, ἕναν ψάλτη καί τήν παρουσία πολύ στενῶν συγγενῶν ἕως ἐννέα (9) προσώπων.

ιστ. Ὅλα τά παραπάνω ἰσχύουν γιά ὅλους τούς Ἐνοριακούς, Προσκυνηματικούς, Κοιμητηριακούς, Ἱδρυματικούς κ.λπ. Ἱερούς Ναούς, τά Μητροπολιτικά καί Ἐνοριακά Παρεκκλήσια, ὄχι ὅμως καί γιά τά Ἰδιωτικά Παρεκκλήσια, ὅπου δέν ἐπιτρέπεται ἡ προσέλευση πιστῶν γιατί ὡς Ἱδιωτικοί Ναοί, εἶναι προωρισμένοι γιά τήν ἐξυπηρέτηση τῶν θρησκευτικῶν ἀναγκῶν τῶν ἰδιοκτητῶν καί τῶν οἰκείων τους. Ἐννοεῖται ὅτι κατά τήν περίοδο ἰσχύος τῶν ὑγειονομικῶν μέτρων δέν ἐπιτρέπεται ἡ λειτουργία τῶν Ἰδιωτικῶν Παρεκκλησίων.

ιζ. Ὅλα τά ἀνωτέρω ἐφαρμόζονται καί στίς Ἱερές Μονές καί τά Ἡσυχαστήρια.

Προτρέπουμε τούς πάντες νά τηροῦν ἐπακριβῶς τά ἐξαγγελθέντα ἀπό τήν Ἑλληνική Πολιτεία μέτρα, ἐπιδεικνύοντας ὑπεύθυνη προσοχή καί συνετή προνοητικότητα. Παράλληλα, παρακαλοῦμε ὅλοι νά ἐντείνουμε τίς προσευχές μας γιά νά ἀπαλλάξει ὁ Ἅγιος Θεός τήν οἰκουμένη ἀπό τήν ἐνσκήψασα πανδημία. Γι᾽ αὐτό συνιστοῦμε νά αὐξηθεῖ ὁ ἀριθμός τῶν τελουμένων στούς Ἱερούς Ναούς Παρακλήσεων.

Ἡ Ἱερά Μητρόπολη Λαρίσης καί Τυρνάβου ἐκφράζει τίς εὐχαριστίες της πρός τήν Περιφέρεια Θεσσαλίας, τό Δῆμο Λάρισας, τήν  Περιφερειακή Ἀστυνομική Διεύθυνση Θεσσαλίας καί κυρίως τίς Ὑγειονομικές Ἀρχές καί Ὑπηρεσίες τοῦ Νομοῦ μας, γιά τήν ἀνύστακτη ἐπαγρύπνηση καί τήν προσφορά τους στήν τοπική μας κοινωνία. Συνάμα παρακαλεῖ καί προτρέπει ὅλους τούς συμπολίτες μας, νά συνεργάζονται μέ τίς Ἀρχές καί νά συμμορφώνονται μέ τίς ὑποδείξεις τους, χωρίς ἀντιδικίες ἤ περιττούς ἐκνευρισμούς, κατανοῶντας ὅτι μετά ἀπό μακρά περίοδο περιορισμῶν, ἡ ὑπομονή καί οἱ ἀντοχές ὅλων μας ἔχουν δοκιμασθεῖ. Τό νά ἀντέξουμε ὅμως, εἶναι μονόδρομος, καθώς ὁ,τιδήποτε ἄλλο σημασιοδοτεῖ ἀνεπανόρθωτες καί ἀνεξέλεγκτες καταστάσεις.