Όταν το ημερολόγιο δείχνει μέσα Νοεμβρίου πολλοί αρχίζουν και σκέφτονται τα Χριστούγεννα.
Δρόμοι γεμάτοι λαμπάκια, στολισμένα σπίτια και βιτρίνες, όλα παίρνουν χρώμα και δίνουν τον γιορτινό ρυθμό. Φυσικά, πρωταγωνιστικό ρόλο έχει το χριστουγεννιάτικο δέντρο.
Ωστόσο, το ερώτημα είναι ένα... «Πότε στολίζουμε;».
Μπορεί η απάντηση πολλών να είναι όποτε «εμείς θέλουμε», η παράδοση, όμως, έχει ημερομηνία.
Η παράδοση μας επιτρέπει να ξεκινήσουμε το στόλισμα του δέντρου 40 μέρες πριν από τα Χριστούγεννα, οπότε εάν κάνετε τους υπολογισμούς, είστε έτοιμοι να γεμίσετε Αγιους Βασίληδες το σπίτι.
Η ημερομηνία αυτή είναι η 16η Νοεμβρίου, οπότε ετοιμαστείτε!
Ο στολισμός του δένδρου είναι καθαρά συμβολικός της ευτυχίας των ανθρώπων και της φύσεως με τη Γέννηση του Θεανθρώπου. Σύμφωνα με ερευνητές του αντικειμένου, το πρώτο στολισμένο δένδρο εμφανίστηκε στη Γερμανία το 1539 και τα πρώτα στολίδια ήταν συσκευασμένα φαγητά ή είδη ρουχισμού ή άλλα χρήσιμα είδη, που στο πέρασμα των χρόνων και με την άνοδο του βιοτικού επιπέδου εξελίχθηκαν μόνο σε διακοσμητικά αντικείμενα. Κατά την παράδοση ο πρώτος που στόλισε δέντρο ήταν ο Μαρτίνος Λούθηρος. Έχει εκφραστεί όμως και η άποψη ότι το έθιμο έχει ανατολίτικη προέλευση. Σύμφωνα με αυτή, ο Αναστάσιος Α' το 512 έχτισε στη Συρία έναν ναό με δύο ορειχάλκινα δέντρα, όπως αναφέρει η wikipedia.
Στην Ελλάδα το έθιμο αυτό του έλατου ως χριστουγεννιάτικη διακόσμηση ήρθε για πρώτη φορά με τον Βαυαρό Βασιλιά Όθωνα το 1833, που σημαίνει ότι είχε ήδη καθιερωθεί ως έθιμο στους βασιλικούς οίκους της Βόρειας Ευρώπης. Αρχικά στολίστηκε στα ανάκτορα του Ναυπλίου και εν συνεχεία στην Αθήνα, όπου οι κάτοικοι έκαναν ουρές για να το θαυμάσουν. Σημειώνεται ότι στη Γαλλία ως έθιμο εισήχθηκε αρκετά χρόνια μετά απ΄ ότι στην Ελλάδα από την Κόμισσα της Ορλεάνης.
Τα χριστουγεννιάτικα δένδρα μπορεί να είναι είτε φυσικά, κυρίως έλατα, είτε τεχνητά των οποίων η παραγωγή είναι σημαντική. Οι δε βιοτεχνίες παραγωγής χριστουγεννιάτικων στολιδιών είναι επίσης πολύ σημαντικές. Η υλοτομία των φυσικών δένδρων για τις ανάγκες του εθίμου γίνεται πάντα από συγκεκριμένα δενδρόφυτα μέρη και μετά από σχετική άδεια του κατά τόπο αρμόδιου Δασαρχείου.
Και, πότε το ξεστολίζουμε;
Η ομορφιά και η θαλπωρή που προσφέρει ένα ωραίο έλατο φορτωμένο με μπάλες, κορδέλες, παιχνίδια και φωτάκια, είναι μια αίσθηση που θέλουμε να χαρούμε όσο περισσότερο γίνεται.
Ωστόσο, υπάρχει εκείνη η στιγμή, που όλα φτάνουν στο τέλος τους! Ειδικά, όταν η σκόνη και όχι το χιόνι έχει κάτσει πάνω στα στολίδια, σημαίνει πως ξεκινά άμεσα η διαδικασία του ξεστολίσματος.
Υπάρχουν οι εμμονικοί με τις παραδόσεις και ψυχαναγκαστικοί τύποι που θεωρούν πως το χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι ακριβώς αυτό που λέει η λέξη: χριστουγεννιάτικο. Έτσι φροντίζουν να το ξεστολίσουν αμέσως μετά την γέννηση του Χριστού, δηλαδή στις 26 Δεκεμβρίου.
Κάποιοι άλλοι θεωρούν γρουσουζιά να είναι το δέντρο στολισμένο δύο φορές τον χρόνο και σπεύδουν να το εξαφανίσουν το αργότερο μέχρι την 31η Δεκεμβρίου.
Οι περισσότερες απόψεις, ωστόσο, για το ξεστόλισμά του δέντρου αλλά και του σπιτιού γενικότερα, συγκλίνουν στην 6η Ιανουαρίου.
Ο λόγος είναι απλός και έχει τις ρίζες του στην παράδοση, αφού ο εορτασμός των Χριστουγέννων είθισται να διαρκεί για 12 ημέρες, έως και την 5η Ιανουαρίου. Στις 6 Ιανουαρίου συντελέστηκε, σύμφωνα με τη χριστιανική θρησκεία η βάπτιση του Χριστού, που γιορτάζουμε ως Θεοφάνεια, γεγονός που συμβολίζει την κάθαρση και το φως που διώχνει τους καλικάντζαρους της γιορτινής περιόδου.
Το ξεστόλισμα του δέντρου συμπληρώνει ιδανικά το έθιμο και μάλιστα η παράδοση συνεχίζεται με αυτό τον τρόπο από τη βικτωριανή εποχή οπότε το χριστουγεννιάτικο δέντρο πρωτοεμφανίστηκε στην Ευρώπη, αλλά και ακόμα νωρίτερα, όταν οι άνθρωποι απλώς κρεμούσαν διάφορα φυτά στο σπίτι τους κατά τη γιορτινή περίοδο.
